Патрабаванні да структуры, афармлення і прадстаўлення артыкулаў у рэдакцыю часопіса «Матэрыялы і тэхналогіі»
Агульныя палажэнні і патрабаванні да структуры
1. Да друку ў часопісе дапускаюцца артыкулы па двух тэматычных напрамках згодна з дзеючай наменклатурай спецыяльнасцяў навуковых работнікаў Рэспублікі Беларусь:
- машынабудаванне і машыназнаўства (уключаючы: машыназнаўства, сістэмы прывадаў і дэталі машын; трэнне і знос у машынах; робаты, мехатроніка і робататэхнічныя сістэмы; тэхналогія і абсталяванне механічнай і фізіка-тэхнічнай апрацоўкі; тэхналогія машынабудавання; тэхналогіі і машыны апрацоўкі ціскам; зварка, роднасныя працэсы і тэхналогіі; метады кантролю і дыягностыка ў машынабудаванні; машыны, агрэгаты і працэсы (па галінах); тэорыя механізмаў і машын; арганізацыя вытворчасці (па галінах); стандартызацыя і кіраванне якасцю прадукцыі);
- тэхнічная эстэтыка і дызайн.
2. У часопісе публікуюцца артыкулы наступных відаў: навуковы артыкул, аглядны артыкул, нататкі рэдактара.
3. Рукапісы, што накіроўваюцца ў часопіс, павінны з'яўляцца арыгінальным матэрыялам, не апублікаваным раней у іншых друкаваных выданнях.
4. Артыкулы, якія накіроўваюцца ў рэдакцыю часописа, павінны мець наступную структуру:
- індэкс УДК;
- назва артыкула на рускай або беларускай мове;
- ініцыялы і прозвішчы кожнага аўтара на рускай або беларускай мове;
- назвы арганізацый, гарадоў і краін, якія прадстаўляюць аўтары, на рускай або беларускай мове;
- e-mail для перапіскі з аўтарамі;
- анатацыя на рускай або беларускай мове;
- ключавыя словы на рускай або беларускай мове;
- назва артыкула на англійскай мове;
- ініцыялы і прозвішчы кожнага аўтара на англійскай мове;
- назвы арганізацый, гарадоў і краін, якія прадстаўляюць аўтары, на англійскай мове;
- анатацыя на англійскай мове;
- ключавыя словы (Keywords) на англійскай мове;
- тэкст артыкула;
- спіс выкарыстаных крыніц на рускай або беларускай мове;
- спіс выкарыстаных крыніц (References) на англійскай мове;
- * звесткі пра аўтараў на рускай або беларускай мове (прозвішча ,імя, імя па бацьку, навуковая ступень, вучонае званне, пасада, e-mail, ORCID (пры наяўнасці) кожнага аўтара);
- звесткі пра аўтараў (Information about the author) на англійскай мове (імя, імя па бацьку, прозвішчы, вучоная ступень, вучонае званне, пасада, e-mail ORCID (пры наяўнасці) кожнага аўтара).
5. У выпадку накіравання артыкула на англійскай мове аўтарам з далёкага замежжа дапускаецца выключыць структурныя элементы на рускай або беларускай мовах.
6. Дадаткова ў структуру артыкула можа быць таксама ўключаны пералік прынятых пазначэнняў і скарачэнняў.
7. Назва артыкула павінна адлюстроўваць асноўную ідэю выкананага даследавання, быць кароткай, утрымліваць некаторыя ключавыя словы. Назва павінна быць максімальна карэктнай, без сенсацыйных і інтрыгуючых заяў, жарганізмаў, адпавядаць прынцыпам навуковага стылю. Варта пазбягаць слоў, якія не маюць вялікага значэння, паколькі яны павялічваюць агульную даўжыню загалоўкі і могуць увесці ў зман службы індэксавання. Не варта выкарыстоўваць вузкапрофільныя скарачэння або формулы. Можна выкарыстоўваць толькі агульнапрынятыя скарачэнні. Нельга ў загалоўку ўжываць нявызначаныя словы, напрыклад, такія як «некаторыя пытанні…», «вывучэнне…», «даследаванне…», «да пытання…».
8. Пры перакладзе загалоўка артыкула на англійскую мову не павінна выкарыстоўвацца ніякіх транслітарацый з рускай мовы, акрамя неперакладальных назваў уласных імёнаў, прыбораў і іншых аб'ектаў, якія маюць уласныя назвы; таксама не выкарыстоўваецца неперакладальным слэнг, вядомы толькі рускамоўным спецыялістам.
9. Анатацыя павінна быць інфарматыўнай, арыгінальнай, змястоўнай (ясна выкладаць змест артыкула), структураванай (прытрымлівацца логіцы апісання вынікаў у артыкуле), прыдатнай для апублікавання ў анатацыях да часопісаў асобна ад артыкула і кампактнай (аб'ём 120-200 слоў). У анатацыі павінна быць адлюстравана актуальнасць тэмы даследавання, пастаноўка праблемы, мэта і метады даследавання, атрыманыя вынікі і вобласць іх прымянення, высновы.
10. Звесткі, якія змяшчаюцца ў загалоўку артыкула, не павінны паўтарацца ў тэксце анатацыі. Варта пазбягаць лішніх ўводных фраз (напрыклад, «аўтар артыкула разглядае...»). Не дапускаецца ў анатацыі цытаванне і спасылкі на іншыя працы. Гістарычныя даведкі, калі яны не складаюць асноўны змест дакумента, апісанне раней апублікаваных работ і агульнавядомыя палажэнні ў анатацыі не прыводзяцца. У тэксце анатацыі варта ўжываць сінтаксічныя канструкцыі, уласцівыя мове навуковых і тэхнічных дакументаў, пазбягаць складаных граматычных канструкцый.
11. У выпадку выканання даследаванняў у рамках фінансуемых праектаў або грантаў пасля тэксту анатацыі дазваляецца паказаць крыніцы фінансавання.
12. У склад ключавых слоў ўключаюцца 5-8 слоў ці выразаў.
13. Тэкст артыкула павінен змяшчаць наступныя раздзелы: ўвядзенне, асноўная частка і заключэнне.
14. Навуковы артыкул павінен ўяўляць сабой закончаны і лагічна суцэльнае твор, прысвечаны канкрэтнаму пытанню, якое ўваходзіць у круг праблем (задач), што вырашаюцца пры выкананні даследавання. Навуковы артыкул раскрывае найбольш значныя вынікі, якія патрабуюць разгорнутага выкладу і аргументацыі.
15. Ва ўвядзенні абгрунтоўваецца актуальнасць і даецца кароткі агляд літаратуры па дадзенай праблеме, паказваюцца ня вырашаныя раней пытанні, абгрунтоўваюцца і фармулююцца мэта работы і задачы даследаванняў, калі неабходна, паказваецца іх сувязь з важнымі навуковымі і практычнымі напрамкамі, а таксама прыводзяцца метады і сродкі даследаванняў.
16. Аналіз крыніц, выкарыстаных пры падрыхтоўцы навуковага артыкула, павінен сведчыць аб веданні аўтарам (аўтарамі) артыкула навуковых дасягненняў у адпаведнай вобласці. Абавязковымі з'яўляюцца спасылкі на працы іншых аўтараў, уключаючы замежныя публікацыі ў дадзенай галіне (пры іх наяўнасці).
17. Асноўная частка артыкула павінна ўтрымліваць фармулёўкі і апісанне методык, апаратуры, матэрыялаў, аб'ектаў даследавання, а таксама падрабязна асвятляць змест даследаванняў, праведзеных аўтарамі. Атрыманыя вынікі павінны быць прааналізаваны з пункту гледжання іх дакладнасці, навуковай навізны і супастаўленыя з адпаведнымі вядомымі дадзенымі. Асноўная частка артыкула можа дзяліцца на падраздзелы (з тлумачальнымі загалоўкамі) і ўтрымліваць аналіз апошніх публікацый, прысвечаных вырашэнню пытанняў, якія адносяцца да дадзеных падраздзелах.
18. У заключэнні робяцца высновы, у якіх коратка фармулююцца асноўныя вынікі, атрыманыя аўтарамі. Высновы не павінны насіць канстатуючы характар і ўтрымліваць звесткі, якія адсутнічаюць у асноўным тэксце артыкула
19. Спіс выкарыстаных крыніц павінен ўключаць спасылкі на актуальныя навуковыя публікацыі па тэме артыкула. Колькасць крыніц у навуковым артыкуле ўключае не менш за 10 найменняў, у агляднай артыкуле – не менш за 25 найменняў.
Не менш за 60% спісу крыніц павінны складаць спасылкі на навуковыя публікацыі, выдадзеныя на працягу апошніх 10 гадоў. У рукапісах артыкулаў спецыфічнай тэматыкі, публікацый па якой на працягу апошніх 10 гадоў у адкрытым доступе не маецца, дапускаюцца спасылкі на крыніцы на выбар аўтара. Пры гэтым аўтар павінен прывесці ў рукапісы артыкула адпаведную аргументацыю.
Залішняе самацытаванне не дапускаецца. Колькасць спасылак на працы аўтара (суаўтараў) артыкула не павінна перавышаць 20% ад ліку цытуемых навуковых публікацый.
Спіс павінен змяшчаць не менш за 20% крыніц у выданнях, уключаных у вядучыя міжнародныя навукаметрычныя базы Scopus і (або) Web of Science.
У спіс крыніц уключаюцца навуковыя выданні (манаграфіі, зборнікі навуковых прац, аўтарэфераты дысертацый, артыкулы з навуковых часопісаў, зборнікаў, якія працягваюцца выданняў, а таксама дэпанаваныя рукапісы). У спіс крыніц не ўключаюцца стандарты, іншыя нарматыўныя дакументы, метадычныя рэкамендацыі, артыкулы з слоўнікаў і энцыклапедый, статыстычныя бюлетэні, сайты. Спасылкі на падобныя крыніцы афармляюцца ў выглядзе заўваг па тэксце артыкула, унутрытэкставых або падрадковых спасылак.
Патрабаванні да афармлення
Афармленне артыкула павінна задавальняць наступным патрабаванням:
- артыкул набіраецца (рэдактар Microsoft Word) і друкуецца на лістах фармату А4 з палямі старонкі (верхняе, ніжняе, левае, правае) – 20 мм адзінарным міжрадковым інтэрвалам шрыфтам Times New Roman;
- для тэксту артыкула, анатацыі, спісу выкарыстаных крыніц, а таксама звестак аб аўтарах выкарыстоўваецца памер шрыфта 12 пт, напісанне звычайнае; для назвы артыкула - 14 пт, напісанне паўтлустае; для ключавых слоў - 12 пт, напісанне курсіўнае; напісання назвы - маленька-вялікімі літарамі;
- старонкі рукапіса артыкула павінны быць пранумараваны;
- аб'ём навуковага артыкула без уліку назвы, анатацыі і спісу выкарыстаных крыніц і звестак аб аўтарах павінен складаць не менш за 14 000 друкаваных знакаў (уключаючы прабелы паміж словамі, знакі прыпынку, лічбы і іншае), але не больш за 40 000 друкаваных знакаў (або 10- 11 старонак); аб'ём агляднага артыкула – не менш за 8 старонак;
- у файлах не павінна быць макрасаў, калантытулаў і іншых складаных элементаў фарматавання за выключэннем нумарацыі старонак;
- выключаецца аўтаматычная ці ручная расстаноўка пераносаў;
- формулы набіраюцца ў рэдактары формул, сумяшчальным з Microsoft Word, звычайным курсівам;
- табліцы размяшчаюцца пасля першай згадкі ў тэксце. Пры гэтым яны не павінны дубліраваць звесткі, адлюстраваныя на графіках. Загалоўкі табліц размяшчаюцца пасля слова "Табліца", нумара табліцы і працяжніка. Выраўноўванне па левым краі. Таблічныя дадзеныя - па цэнтры або выраўноўваюцца па левым краі. Заліванне не выкарыстоўваецца;
- ілюстрацыі размяшчаюцца пасля першай згадкі пра іх у тэксце. Кожная ілюстрацыя павінна мець падмалюнкавы надпіс, размешчаны пасля слова «Малюнак», нумара малюнка і працяжніка. Выраўноўванне па цэнтры. Дапускаецца абазначэнне частак малюнкаў літарамі а(a), б(b), в(c) з наступным іх тлумачэннем у падмалюнкавым надпісе. Калі на малюнку маюцца лічбавыя абазначэнні (1,2,3 і г.д.), то ў падмалюнкавым надпісе неабходна прывесці іх кароткия тлумачэнні. Графікі і дыяграмы прадстаўляюцца як малюнкі, выконваюцца ў графічным рэдактары, сумяшчальным з Microsoft Word. Фатаграфіі павінны мець кантрасны малюнак;
- ілюстрацыі, графікі, дыяграмы, фатаграфіі павінны быць захаваны на электронным носьбіце кожны асобным файлам у стандартах растравай графікі і наступным фарматам: JPEG; RAW; TIFF; BMP; PSD; PCX; PNG, колькасьцю кропак не менш за 300 dpi;
- у выпадку афармлення графікаў, дыяграм, схем і іншых ілюстрацый з выкарыстаннем праграм Excel і Power Point аўтары павінны дадаткова прадставіць зыходныя файлы электронных табліц, прэзентацый і г.д.;
- ілюстрацыі, формулы, ураўненні і зноскі, якія сустракаюцца ў артыкуле, нумаруюцца ў адпаведнасці з парадкам цытавання ў тэксце; нумарацыя формул прыводзіцца арабскімі лічбамі ў круглых дужках па правым краі старонкі;
- у выпадку прадстаўлення артыкула на рускай (беларускай) мове неабходна дапоўніць падмалюнкавыя надпісы і назвы табліц перакладам на англійскую мову;
- раздрукоўка артыкула павінна цалкам адпавядаць прыкладзенаму файлу;
- афармленне спісу выкарыстаных крыніц на рускай (беларускай) мове ажыццяўляецца ў адпаведнасці з ДАСТ 7.1-2003, а спіса выкарыстаных крыніц (References) на англійскай мове - у адпаведнасці з Vancouver Citation Style; крыніцы размяшчаюцца і нумаруюцца па меры іх згадвання ў тэксце;
- у канцы бібліяграфічнага апісання выкарыстанай крыніцы паказваецца DOI. Наяўнасць DOI артыкула можна праверыць на сайце CrossRef. Для атрымання DOI трэба ўвесці ў пошукавы радок назву артыкула на англійскай мове. Афіцыйную назву артыкула на англійскай мове з рускамоўных крыніц можна знайсці на сайце Навуковай электроннай бібліятэкі ELIBRARY.RU. У выпадках, калі артыкул не мае DOI, трэба пазначыць URL (адрас у сетцы Інтэрнэт месца знаходжання поўнага тэксту выкарыстанай літаратурнай крыніцы);
- для афармлення затэкставых бібліяграфічных спасылак парадкавы нумар бібліяграфічнага запісу са спісу выкарыстаных крыніц паказваецца у дасылцы, якую прыводзяць у квадратных дужках. Напрыклад: [15]; [15-23]; [1; 15; 34].
Патрабаванні да прадстаўлення матэрыялаў
1. Пакет матэрыялаў і дакументаў, якія прадстаўляюцца ў рэдакцыю, уключае:
- рукапіс артыкула;
- пагадненне аб перадачы правоў на апублікаванне рукапісу артыкула з заверанымі подпісамі;
- суправаджальны ліст ад арганізацыі, дзе выконвалася работа, або выпіска з пратакола пасяджэння кафедры (для аўтараў, якія з'яўляюцца работнікамі ўстановы адукацыі "Віцебскі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт");
- экспертнае заключэнне аб магчымасці апублікавання прадстаўленых матэрыялаў у адкрытым друку;
- даведку, якая змяшчае звесткі для кантактаў з аўтарамі (прозвішча, імя, імя па бацьку, адрас (на рускай і англійскай мовах), тэлефон, e-mail).
Пакет матэрыялаў і дакументаў падаецца ў рэдакцыю на адрас:
- 210038, Рэспубліка Беларусь, г. Віцебск, Маскоўскі пр., 72, Берашэвіч Ірыне Васільеўне.
2. Электронны варыянт усіх названых вышэй матэрыялаў і дакументаў, акрамя суправаджальнага ліста, а таксама файлы з указанымі ў правілах афармлення табліцамі, фатаграфіямі, графікамі, дыяграмамі, схемамі і іншымі ілюстрацыямі, адпраўляецца адказнаму сакратару часопіса Белякову Мікалаю Уладзіміравічу па электроннай пошце.
- Адрас электроннай пошты: mat-tech@vstu.by
3. Рукапісы, якія не адпавядаюць названым патрабаванням, не прымаюцца.
4. Перш, чым накіраваць артыкул у рэдакцыю, рэкамендуецца правесці самаацэнку артыкула на адпаведнасць патрабаванням да структуры, афармленню і прадстаўленню, скарыстаўшыся наступным апытальнікам.
Адпаведнасць патрабаванням (апытальнік)